2011 i bakspegelen

Året overgang: Flytta frå Voss til Førde. Slutta som vinkelner og byrja som bakar. Frå Grand Cru til grovbrød. Frå kveldsjobbing til tiiiidlig opp.

 

Ungane er søte, men sit sjeldan stille.. Her sat dei i allefall i ro i 1/60 sekund.

Lik ettersmaken av ein fløyelmjuk burgunder, kverv minnet om sjølv den beste vin med tida. Men nokre syrefriske set då spor i den mentale harddisken. Nokre gonger vert det skribla ned smaksnotat, andre gonger endåtil blogga om minnerike vinar. Svært mange av dei mest minnerike er så sjeldne og dyre at dei nok aldri vert smakt igjen, og det kjennest litt dumt å ikkje kunne formidle opplevinga i ord rike nok til å romme denne smakseksplosjonen. Men slik er det vel. Nokon har sagt at å skrive om vin, er som å danse om arkitektur. To som skriv bra om vin er Ole Martin og Rune.

Når ein skal til topps, er det som regel slik at fjellet kjem ikkje til deg, men du må gå til fjellet. I år var eg så heldig at fjellbygda Voss fekk besøk av eit par toppar. I januar kom Dirk Niepoort og Lois Seabra innom og mykje god vin vart servert. Eg fekk også invitasjon til Porto og Douro. I mars fekk vi besøk av Etienne Grivot med familie, frå Domaine Jean Grivot. Det vart ei flott smaking  av vinar frå Vosne-Romanée  og Nuits-Saint-Georges frå kommune- til Grand Cru-nivå. Mellom høgdepunkta var ein 1. cru Aux Reignots 99, rik, fruktig og litt utypisk Vosne. Laga i berre 300 flasker..

Lista:

Årets Champagne: Det vert nok Jacques Selosse VO, servert saman med mykje anna god vin og familie i Gøteborg. Runner ups er ein flott Roger Brun Cuvee des Sires la Pelle Extra Brut 2004 på Sandane og Selosse Vintage 99, servert til Niepoort og følgje i januar.

Årets beste gjensmak: Leroy Vosne-Romanée 04, då hyggjeleg Sunnmøring gjesta hotellet.

Årets vertikal: Ikkje noko vanskeleg val, dette. Servert på Quinta de Napoles i april. Niepoort Colheita 1937, 1934, 1912, 1900 og 1863. Sjeldan gamal vin vore så vital!

Årets eldste: Også frå Porto-turen. Servert utpå kvelden på avslutningsmiddag i lageret i Vila Nova de Gaia. Ein Niepoort Vintage frå 1840-åra, litt usikkert eksakt årgang. Bar preg av å vere på hell, men absolutt drikkbar. Det kan ein ikkje seie om alle 170-åringar!

Årets siste vin frå kjellaren på Park: Chateau de Fonsalette 2001. Også ein av årets beste raude. I selskap med gode kollegaer.

Årets mest oppløftande Loire chenin blanc-vin: Patrick Baudouin Anjou Les Saulaies 08.

Årets høgdepunkt frå eigen kjellar: Fourrier Gevrey-Chambertin VV 02. Løftar seg over vanlig kommunenivå. Elegant til Gevrey å vere. Forførande og smooth. Heldigvis har eg ei til.

Årets beste kvite: Mykje godt, men trur nok at Soalheiro Primeras Vinhas 2007 var den mest spanande.

Årets kvite søte: Fritz Haag Brauneberg Juffer-Sonnenuhr Riesling Auslese Goldkapsel 1992. Mogen, frisk, konsentrert og topp balanse mellom syre og sødme.

Reklame

Read Full Post »

Bokhausten i trivselsfylket

På måndag er det valdagen, men viktigare er det at no byrjar bokhausten! Og for dei som har kika innom ein bokhandel i fylket vårt, så veit de at jau, dei har dei siste bøkene til Jo Nesbø og Anne B. Ragde, men viktigast er nok bøkene om oss sjølve. Turbøker, lokalhistoriske vegvisarar, lokale skrøner, lokalhistorie og prydbøker frå fjell og fjordar. Her kjem eit lite glimt av floraen av bøker du snart vil finne på din lokale bokhandel.

Stig inn, for faen! Portrettbok frå Stig Roger Eide med interjvu av tjue kranglefantar frå fjordfylket. Oddleiv Apneset har teke bileta.

Dei sveisa Sunnfjord saman. Fyrste bok i eit fembandsverk om Ankerløkken og verftshistoria i Førde og Florø. Oddleiv Apneset har teke bileta. Denne vil nok liggje under mange juletre.

Dei brann for Halbrend. Kulturhistorisk vegvisar for Halbrend, Holten og Pernillevegen. Praktbok med mykje spanande frå eldre og nyare historie om Halbrendstraktene.

Stang ut. Hans Jakob Reite med skråblikk på Firda si dekning av lokalfotballen.

Mellom ørekyter og Ålhus. Johs B. Thue si bok om symjeopplæring på Jølster før og no.

Lakabodl! Finn Tokvam og Olav Stedje har reist rundt i Sogn på jakt etter dei største skrytepavane, nolevande og historiske. Oddleiv Apneset har teke bileta.

Sólo dame una señal. Ein spansk studie av signalbygg i norsk samtid frå 2009. Eit lite kapittel om dei planlagde signalbygga i Førde også. Kjem i norsk omsetjing ved Ragnar Hovland på Selja Forlag. Denne vil nok liggje under mange juletre.

Stig oppi gryta. Stig Roger Eide si kokebok for store og små på tur.

Mot toppen i lett fottøy. Arve Sandal si bok med gode tips og innsideinformasjon om dei 75 viktigaste motbakkeløpa i fylket. Uvurderleg for deg som siktar deg inn på topplassering i Gåsenipa Opp eller for å klare merkjet i Dragseide På Skrå.

Elles vil Operaen i Nordfjord setje opp Få meg på for faen, og Sogn og Fjordane teater set opp eit stykke basert på Olaug Nilssen si novelle «Glassnikkaren» frå sjuende klasse på Førde Ungdomskule.

Read Full Post »

Back to the future II – 1984

Nei, ikkje året 1984, men boka. Vi var ein tur heime i trivselsfylket i førre veke, og opplevde det gode gamle regnveret i Førde, slik eg hugsar det frå barndomen. Intenst, men utan bryske seg. Nei, ikkje slikt ekstremregn som vert innslag på fjernsynet, berre massivt fuktig regn som trengjer gjennom, innunder og oppunder regnklede og sko. Slikt regn som får kroppens vassprosent til å stige mot 100. Men det er eit venleg regn, slik at Førdianarar etter nokre år og nokre miliardar millimeter nedbør, lærer seg å setje pris på regnet, og få heimlengt om dei skulle oppleve liknande regn andre stader.

Torsdag 9. juni gjekk eg ned til sentrum frå Brendeholten i det høge, over skoddeheimen. Og regnet det pøsa ned, nett som i gamle dagar. Eller gjorde det det? Ta ein kikk på dette bilete frå Yr.no.

I den ikkje heilt ukjende boka 1984, frå 1949 får vi eit innblikk i eit totalitært samfunn. Hovudpersonen arbeider i Sannhetsministeriet, der han reviderer og omskriv historia slik at ho passar med partiets ideologi og program. Storebror ser alle til eikvar tid med hjelp av Tankepolitiet. Kven som sit på toppen av Meteorologisk Institutt, veit eg ikkje, men det er tydeleg at regn i Førde den 9. juni ikkje passa inn i storebror sin statistikk. Dersom dei som utfører målingane i Førde skulle finne på å «hoppe av», så er eg interessert i finne ut kor mykje det faktisk regna denne dagen.

Read Full Post »

Små born, små gleder

Sumaren kom brått og svett på oss her i ´hagen. Løysinga vart dusj før middag, og sveitte og sand or oss rann.

Bloggaren gliser med vinbok nr. 80 frå amazon i hendene. Kona sukkar..

Read Full Post »

2009 eit romjulsbrev

Far og dotter badar i utlandet. Det er varmt og sol heile dagen.

I bryllaup i Antwerpen.

Det nye livet på Voss, med eplehage, fliskuttar og snømåking..

Bøker:

Dårlig med lesing i år. Det vart serien (10 bøker) til Gert Nygaardshaug om Fredrik Drum + Mengele Zoo i januar/februar. Seinare i år vart det Grand Manila av Kjartan Fløgstad.

I år som i fjor ein god del gode vinar, her er nokre av dei:

Silex 1998 – Dagueneau

Nonnenberg 1997 – Georg Breuer

Kallstadter Saumagen Riesling Spätlese Trocken RR 1990 – Koehler-Ruprecht

Vin de Constance 2004 – Klein Konstantia

Chardonnay En Billat 2005 – Labet

Chambolle-Musigny 2000 – Anne Gros

Ch. Pichon Longueville Comtesse de Lalande 1985

Wehlener Sonnenuhr Riesling Auslese Goldkapsel 1983 – JJ Prüm

La Tache 1999 – DRC (ein liten smak, takk til Frank og B.)

Cuvée Special dressed by Jean Paul Gaultier – Piper-Heidsieck

Côte-Rotie 1996 – Jamet

Lite film i år også.

Australia

District 9

Max Manus

Upperdog

Lite på konsertfronten også. Kan ikkje kome på å ha vore på ein einaste! Lesarar som er nokonlunde oppvakte og som har vore i nærleiken av meg dette året, får korrigere meg på ting og tang.

Tal ekspoeringar med digitalkamera i år: ca 2300

Read Full Post »

Drum roll

I tillegg til bursdag og 14 dagar perimisjon har eg i januar fått lese ein del bøker. Faktisk ti stykker, ja heile serien til Gert Nygårdshaug om Fredric Drum, som byrja med Honningkrukken i 1985 og vart avslutta med Rødsonen i 2006.

Fredric Drum driv ein liten restaurant i Oslo med fleire stjerner i Guide Rouge. Han er også dechiffreringsekspert og driv og tyder gamle skriftspråk på fritida. Dette gjer at han stadig viklar seg inn mysterier på reiser rundt i verda. Det vert konsumert mykje god vin i desse bøkene, men det er ikkje så lett for lesaren følgje med på alle referansane (smaksmessig altså), med mindre du eig ein velfyllt kjellar med Bordeaux frå sytti- og åttitalet..

Myseriene Drum rotar seg inn i har røter i røynda og ein får grundig info om både dulgde katolske brorskap, pyramidane i Egypt og undergangen til Mayakulturen. Det er spanade og velskrivne bøker, men som fagmann innan det gastronomiske er det av og til eg lurer litt. Til dømes vert restauranten til Drum, Oslo sin beste, store deler av tida bemanna med nesten berre lærlingar. I ein av bøkene er motivet for ugjerningane at nokon vil tene store pengar på ein vin (i Bordeaux) som er naturleg gjæra til 17% alkohol. Eg tvilar litt på at ein slik vin ville vorte ein storseljar. Det er få raudvinar med ein slik alkoholstyrke (det finnst vel nokre Amarone- og zinfandelvinar) som er balanserte, eller i det heile drikkande.

Dei ti bøkene kan lesast kvar for seg, men det er også ein historie og utvikling av karakterane Drum og hans onkel Skarphedin Olsen gjennom bøkene. Denne er etterkvart i seg sjølv eit lite mysterium, og ein grunn til å få med seg alle bøkene kronologisk.

Er du det minste interessert i litteratur, krim, gastronomi, vin, mysterier eller kanskje alt dette, kan eg tilrå desse bøkene på det grovaste.

Read Full Post »

2008 eit julebrev

I 2008 vart vi tre og det har sett eit kraftig preg på dette året. Aili kom til verda 15 dagar på overtid og etter ti timar med rier, midt ute i februar. Sidan har vi lært noko kvar dag om det å vere foreldre. Dette vart også året då vi vende ryggen til Hammerfest, og flytta attende til Bergen og leiligheita på Møhlenpris. I juni byrja eg som vinkelner på Park Hotel Vossevangen og vart togpendlar. Ein kan sikkert seie mykje om BM 69, men spesielt gode seter og lydisolering har det ikkje. I juli var vi gjester i fire bryllaup på rad, så det var den sumaren. Ut på hausten fekk vi oss vaskemaskin og vi kunne ta til att med tøybleier. Med pendling og bleiebretting har det blitt mindre tid til bøker, kino og konsert, men noko har eg fått med meg. Som sommelier har eg fått høve til å smake mykje interessant vin, men det har blitt mykje i forbifarten. Nokre har eg då fått høve til å nyte i ro og fred eller godt lag. Lista nedanfor er difor lett blanding av jobb og fritid.

Aili sju minutt ut i livet og inn i verda.

Vel heime hjå far.

Trøttetroll.

Saman med mor i hammocken i Masfjorden.

Siste dag på jobben før jul. Eg kjenner meg fortent til å posere med Romanée-Conti..

Listeoppsumering

Bøker:
Question of taste, the philosophy of wine
Hermanas – Torgrim Eggen
Den nye Dylan – Torgrim Eggen
Wine and philosophy
Verden uten oss – Alan Weisman

Vinar:
Meriggio 2006 – Fontodi
Pur Sang 1999, 2000, 2001 – Didier Dagueneau
Hocheimer Hölle Auslese Trocken 1993 – Franz Knstler
Ribolla Gialla 2003 – Stanislao Radikon
Chablis 2005 – Duplessis
Bonnes Mares 1998 – Roumier
Chambolle-Musigny Les Amoureuses 2002 – Mugnier
Ch. Margeaux 1985
Ch. Latour 1983
Opus One 1994 – Mondavi/Rotschild
Flaccianello della Pieve 1995 – Fontodi
Chianti Riserva Bucerchiale 1998 – Selvapiana
Ch. Mouton-Rotschild 1982
Botond Tokaji Cuvee 2006 – Istvan Szepsy
Schlossböckelheimer Kupfergrube Riesling Auslese 2005 – Dönnhoff
Scharzhofberger Riesling Spätlese 2005 – Reichsgraf von Kesselstatt
Quart de Chaume 2004 – Chateau de Variere

Filmar:
Kautokeinoopprøret
Indiana Jones 4
The Dark Knight
Happy Go Lucky

Konsertar:
Neil Young
Ungdomskulen
Empty bottles broken hearts

Tal diasfilmar teke i år: 0
Tal svart-kvitfilmar teke i år: 0
Tal eksponeringar digitalt i år: nokre tusen

Read Full Post »

Hermanas

Etter at eg fekk ny sivil status, før: gift, no: gift 1 barn, har hendene vore fulle av alt anna enn bøker og lesing. Den einaste boka eg har lese etter januar er Vegen til førerkortet, og det var ingen pageturner, for å seie det sånn. Men på biblioteket fann eg fram litt på måfå til Hermanas av Torgrim Eggen. Ein roman om ein ung poet sin oppvekst på Cuba på 70- og 80-talet. Sentrale tema er kjærleik, sensur og politikk, ispedd litt sex og nokre historiske faktaboksar. Fyrst og fremst er det ei bok med 60% kjærleik og 70% beisk kritikk til Cuba, og regimet som styrer landet. God bok. Spring og lån hjå din næraste bokbuss.

Read Full Post »

2007 – eit julebrev

Ã…ret begynte med fine snøtilhøve og vi fekk ein del turar i skitrekket på Prærien og på Skaidi. Det var også litt ruskever og eit par dagar eg kom nokre timar for seint til arbeid på grunn av snøstorm. I mars vart det ein tur til Oslo med konsert og restaurantbesøk. Nokre sesongar Sopranos har vi sett når det har vore ruskever ute, og når det har vore fint har eg sykla litt rundt om kring. I sommar var vi i Tokaj og Budapest, Førde, Loen, Viefjellet, Bergen, Masfjorden og Arendal. Eg er framleis på kjøkenet på Melkøya utanfor Hammerfest og Ingeborg er lærar på Fjordtun skole i Rypefjord. I år vert det jul i nord. Vi gler oss til høgtid og til barnet som er venta. Terminen er 31. januar. Det vert spanande. Er talkum inn eller
ut, no for tida?

2007 vart eit år med mykje sorg. Veslesøster Guro vart sjuk i mai, og var på sjukehuset i Førde og på Haukeland det meste av sommaren. Diagnosen var Alpers, ein sjeldan hjernesjukdom. 24 september døydde ho, med familien rundt senga på sjukehuset i Førde. Guro var ei livsglad jente som berre vart 13 år. Saknet er stort. Begge bestemødrene mine gjekk også bort i år. Mormor Sigrid Elisabeth døydde i april, 95 år gamal. Farmor Anna døydde i september, 93 år gamal.

Guro, 1994-2007

Listeoppsumering

Bøker eg har lese i år:
1964 – Ragnar Hovland
Mat og måltid – Henry Notaker
Veien ut – Bjørn Gabrielsen
Walden – Henry David Thoreau
Skrivemaskinkurs for menn – Alexander McCall Smith
Livets godteskap – Alexander McCall Smith
Apen og sjelen – Aldous Huxley
Gjensyn med vidunderlige nye verden – Aldous Huxley
Gråsoner – Arne Treholt
Internasjonalen – Gunnar Kopperud
Hellig land, evig strid? Erling Rimehaug
Det tapte landet – Göran Rosenberg
Stikk i strid – Frank Rossavik
Kollektivt selvmord – Arto Paasilinna
A life uncorked – Hugh Johnson

Minneverdige vinar:
Gattinara 2001, Travaglini
Anjou Blanc 1983, Touchais
Savigny-les-Beaunes 2004, Pavelot
Cornas 1996, Auguste Clape
Gevrey-Chambertin Clos Prieure 2001, Patrice Rion
Château du Saint-Fiacre Muscadet Sèvre et Maine sur lie Grande Cuvée Saint Hilaire 1996
Côte de Nuits-Village 2005, Patrice Rion
Argüeso Oloroso dry, Bodegas Argüeso
Ganz a’Siassa Schilcher Beerenauslese 2005, Strohmeier
Château Chantalouette 2000
Dr. Loosen Erdener Prälat Riesling Auslese Goldcapsel 1994
Tokaji Aszu 6 Puttonyos 1997, Hétszölö
Sarga Muskotaly 2006, Himesudvar
Tokaji Aszu 6 Puttonyos 2002, Himesudvar
Tokaji Furmint demi sec 2002, Úri Borok
Tokaji Cuvee Szent Tamás 2002, Úri Borok
Tokaji Aszu 6 Puttonyos 1999, Úri Borok
Tokaji Eszencia 2000, Úri Borok
Tokaji Aszu 5 Puttonyos 2000, Disznókö
Tokaji Szamorodni 2003, Istvan Szepsy
Tokaji Cuvee 2003, Istvan Szepsy
Tokaji Aszu 6 Puttonyos 2002, Istvan Szepsy
Tokaji Furmint 2003, Istvan Szepsy
Tokaji Furmint Úragya 2000, Kiralyudvar
Zeltingen Sonnenuhr Riesling Auslese** 1990, Markus Molitor
Chateau Musar 1999
Chateauneuf-du-Pape 2001, Feraud-Brunel
Tokaji Aszu 5 Puttonyos 1995
Hugel Gentil 2005

Filmar eg har sett i år:
Music and lyrics
De andres liv
Vanilla sky
Good night and good luck
Simpsons the movie
Spiderman 3
Harry Potter og Føniksordenen
300
Gudfaren 1
Gudfaren 2
Gudfaren 3
Switch
The Bourne Ultimatum

Konsertar:
Hoppalong Knut
Ungdomskulen
Wolfmother
Jan Eggum og Tonje Unstad
Ai Phenix

Tal diasfilmar teke i år: ca 10
Tal svart-kvitfilmar teke i år: 0
Vart dette året eg gjekk over til digitalt? Ja

Hmm.. dette julebrevet minner svært om dei som far min plar skrive, bortsett frå det med vinen og kanskje eit par av konsertane..

Read Full Post »

Bokoppsumering III

På tampen av sumaren vart det endeleg tid til litt lesing. Var som sagt ein svipptur til Bokbyen ved Skagerrak i høljeregn. Fekk no berga med nokre bøker heim att. Apen og sjelen (1956) og Gjensyn med den Vidunderlige nye verden (1959) av Aldous Huxley. I sistnemde diskuterer Huxley rundt «spådomane» han kom med i Vidunderlige nye verden (1948). Eg har også lese Arne Treholt sin sjølvbiografi Gråsoner. Ein fengslande murstein om den kalde krigens politikk og personlege lagnader! I romanen Internasjonalen av Gunnar Kopperud var det både skjemt og alvor om korps, danskar, arbeiderkamp i gamle dagar og nigerianske kvinner. Meir politisk har det blitt etterpå med Hellig land – evig strid? av Erling Rimehaug. No sist har eg dukka litt djupare inn i Israel med Göran Rosenberg sin Det tapte landet.

Read Full Post »